W ostatnich latach, z uwagi na nieuczciwość umów kredytowych zawieranych przez frankowiczów z bankami, na wokandach dominują sprawy kredytów frankowych. Wykształciła się również pozytywna dla frankowiczów, będących konsumentami, praktyka orzecznicza. Niestety, nadal nie można powiedzieć, że sytuacja wszystkich kredytobiorców jest równie dobra. „Złotówkowicze” znajdują się w o wiele gorszej pozycji, z uwagi na ostatnie podwyżki stóp procentowych, a co za tym idzie, również wskaźnika WIBOR. Pojawia się więc pytanie, czy kredyty w PLN oparte o wskaźnik WIBOR są uczciwe? Oraz czy możliwe jest ich unieważnienie jeśli nie są?
Rozporządzenie BMR.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014.
Z uwagi na manipulacje, dobrze znanym frankowiczom, wskaźnikiem LIBOR w 2016 roku, Unia Europejska uregulowała tę kwestię w ww. rozporządzeniu. W preambule wskazany został cel i powód wydania rozporządzenia BMR. Za jego pomocą wprowadzone zostały wspólne, zarówno dla przedsiębiorców, jak i konsumentów, ramy mające zapewnić rzetelność unijnych indeksów. W taki sposób rozporządzenie BMR zapewnia bardzo wysoki poziom ochrony konsumentów i inwestorów.
Kształtowanie się cen w przypadku wielu instrumentów finansowych i umów finansowych zależy od dokładności i rzetelności wskaźników referencyjnych. Poważne przypadki manipulacji wskaźnikami referencyjnymi stóp procentowych takimi jak LIBOR i EURIBOR, a także zarzuty, że doszło do manipulacji wskaźnikami referencyjnymi odnoszącymi się do energii i ropy oraz walutowymi wskaźnikami referencyjnymi, pokazują, że wskaźniki referencyjne mogą być przedmiotem konfliktu interesów. Korzystanie ze swobody uznania i słabe systemy zarządzania zwiększają podatność wskaźników referencyjnych na manipulację. Niedokładność i nierzetelność indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne lub wątpliwości co do ich dokładności i rzetelności mogą podważyć zaufanie do rynku, narazić konsumentów i inwestorów na straty oraz zakłócić gospodarkę realną. W związku z tym niezbędne jest zapewnienie dokładności, solidności i rzetelności wskaźników referencyjnych i procesu ich wyznaczania.
Skoro WIBOR jest nieuczciwy, czy możliwe jest unieważnienie kredytu złotowego?
WIBOR powstaje jako średnia wartość codziennych deklaracji banków odnośnie warunków, na jakich są w stanie pożyczać sobie fundusze. Spółka GPW Benchmark zajmuje się obliczaniem i publikowaniem wysokości wskaźnika. Od momentu wydania rozporządzenia BMR, został nałożony na banki obowiązek ustalania stawek na podstawie faktycznych transakcji, a nie wyłącznie deklarowanych ofert, z czego wynika, że sposób ustalania wysokości wskaźnika WIBOR jest sprzeczny z unijnym prawem, ponieważ jest on wskaźnikiem sztucznym, więc nie powinien być czynnikiem decydującym o wysokości oprocentowania kredytów. Z uwagi na powyższe, należy rozważyć wstąpienie na drogę sądową z bankiem, skutkiem czego może być m.in. usunięcie WIBOR z umowy czy nawet unieważnienie kredytu złotowego.